JAK GRAĆ ŁATWIEJ NA FORTEPIANIE?

Coaching pianistyczny przez internet - poziom zaawansowany

Skróty i terminologia


1. Oto skróty używane w tym serwisie:

  • AR - Aparat Ruchowy (od palców do barku)*
  • PR - prawa ręka
  • LR - lewa ręka
  • RO - ręce osobno
  • RR - ręce razem

* Aparat albo układ ruchowy pianisty (u Neuhausa „двигательный аппарат”), to potocznie mówiąc ręka w znaczeniu „kończyna górna”, chociaż podstawą każdego ruchu tego aparatu jest oczywiście dobre oparcie stóp na podłodze. Dowód: spróbuj grać uniósłszy lekko stopy 😊 Uniesienie stóp nad podłogą zmienia środek ciężkości i tylko doświadczeni pianiści potrafią zachować równowagę!




2. Rozbieżności znaczeń między językiem naukowym i potocznym mogą być powodem niedokładnego zrozumienia wskazań pedagogicznych. Z anatomicznego punktu widzenia ręka jest końcowym (inaczej mówiąc dystalnym, czyli dalszym) odcinkiem kończyny górnej (od nadgarstka w dół), a dłoń - wewnętrzną stroną ręki.

Natomiast w języku potocznym i w pianistyce dłonią nazywamy często całą anatomiczną rękę (tę od nadgarstka w dół), a termin ręka określa najczęściej całą kończynę. Mówimy przecież np. „ręce w górę”, a nie „ramiona w górę”, ani - tym bardziej - „kończyny górne w górę” 😊

Dlatego też, aby uniknąć nieprawidłowej interpretacji, używam w tym serwisie terminologii potoczno-pianistycznej, a w razie wątpliwości podaję uściślenie.

UWAGA!
Górne ramię
(upper arm) = część kończyny górnej pomiędzy stawami barkowym i łokciowym.




3. Jednostki = odcinki = człony

  • Są to elementy składowe aparatu ruchowego. Dzielimy je na bliższe i dalsze.
  • Jednostka bliższa = proksymalna, wyższa.
  • Jednostka dalsza = dystalna, niższa.
  • Chodzi tu o odległość danej jednostki od miejsca zaczepienia (ręki lub palca).
  • Przykłady:
  • Ramię jest odcinkiem bliższym = wyższym, a przedramię dalszym = niższym.
  • Paliczek bliższy, to ten, który jest bliżej śródręcza, czyli najwyższy człon palca.



4. Nadgarstek, dłoń i paliczki

Kości lewej dłoni - widok od strony zewnętrznej
Grafika: Wikipedia

  • Każdy palec (poza kciukiem) składa się z trzech paliczków:
  • Paliczek dalszy = człon obwodowy (paznokciowy),
  • Paliczek środkowy = znajduje się pomiędzy dalszym i bliższym,
  • Paliczek bliższy = człon podstawny (proksymalny - najbliżej śródręcza, nasady palca),
  • Kciuk nie ma paliczka środkowego.
  •  


Staw obwodowy palca = staw znajdujący się najbliżej końca palca.
Nadgarstek (precyzyjnie) = przegub (potocznie*) = kiść (w oryginale „кисть” - rusycyzm w PWM-owskim tłumaczeniu „Sztuki pianistycznej” Neuhausa).


* Wg Cz. Sielużyckiego istnieją również inne stawy o działaniu przegubowym, więc nazywanie nadgarstka przegubem jest mniej precyzyjne.




5. „Kostki” śródręcza - uwaga, to nie jest termin anatomiczny!

 

Komputer: najedź kursorem na zdjęcie powyżej.
Telefon: otwórz animację.

Słowem „kostka” utarło się nazywać w polskiej i rosyjskiej („косточка”) tradycji pianistycznej staw śródręcznopaliczkowy, czyli znajdujący się u nasady palca - tam „skąd palce wyrastają”. Określenie to jest niezbyt logiczne, gdyż nie chodzi tu o całą kość śródręcza, lecz jedynie o jej dystalne zakończenie. Niemniej ciągle funkcjonuje, gdyż jest bardzo praktyczne.

Kostki są niezwykle ważnymi punktami regulacji siły „dalszego zaplecza”, która ma dotrzeć do „linii frontu”, czyli do styku palca z klawiszem. Do ich działania będziemy powracać w wielu kolejnych rozdziałach.

 


Ta strona używa plików cookies
Na mojej stronie internetowej używam plików cookies. Niektóre z nich są niezbędne dla funkcjonowania strony, inne pomagają mi w ulepszaniu tej strony i doświadczeń użytkownika (Tracking Cookies). Możesz sam zdecydować, czy chcesz zezwolić na pliki cookies. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia, nie wszystkie funkcje strony mogą być dostępne.